‘GITHUB’ या होस्टिंग प्लॅटफॉर्मवर कथितपणे महिलांचे फोटो लिलावासाठी अपलोड करणार्‍या अपमानास्पद ‘सुल्ली डील्स’ साइटच्या जवळपास सहा महिन्यांनंतर, बुल्ली बाई नावाने मुस्लिम महिलांना लक्ष्य करणारे एक नवीन मोबाइल ऍप्लिकेशन उदयास आले आहे. एका सोशल मीडिया यूजरच्या म्हणण्यानुसार, तुम्ही ते उघडताच एका मुस्लिम महिलेचा फोटो समोर येतो, तिचे नाव बुल्ली बाई आहे. यामध्ये ट्विटरवर जोरदार उपस्थिती असलेल्या मुस्लिम महिलांच्या नावांचा वापर करण्यात आला आहे. तिचे चित्र बुल्लीबाई म्हणून प्रदर्शित करण्यात आले आहे.
सोशल मीडियावर सक्रिय असलेल्या, विशेषत: मुस्लिम समुदायातील काही प्रभावशाली महिलांनी गीथब होस्टिंग प्लॅटफॉर्मवर त्यांचे डॉक्टर केलेले फोटो ऑनलाइन विक्रीसाठी अपलोड केल्याची तक्रार केल्यानंतर 1 जानेवारी रोजी ‘बुल्ली बाई’ बद्दलचा वाद निर्माण झाला.
अशा स्थितीत प्रत्येकाच्या मनात हा प्रश्न निर्माण होणे साहजिकच आहे की, ही सुली डील्स आणि बुल्ली बाई म्हणजे काय? मुस्लिम महिलांच्या नाराजीचे कारण काय?
बुल्ली बाय अॅपमुळे मुस्लिम महिलांना खूप राग आला आहे. अॅप बनवणारे लोक बेकायदेशीरपणे विविध सोशल मीडिया अकाउंटवरून मुस्लीम महिलांचे फोटो गोळा करतात आणि त्यावर आक्षेपार्ह मजकूर लिहून त्यांची छायाचित्रे ट्रोल करतात. प्रतिमा चुकीच्या पद्धतीने वापरल्या आहेत. अॅपवर अनेक महिलांची छायाचित्रे आहेत, ज्यावर एका महिलेच्या छायाचित्रासह लिहिले आहे, ‘बुल्ली बाई ऑफ द डे’…. ही छायाचित्रे शेअर करून याचा लिलावही होत आहेत. एवढेच नाही तर याच नावाच्या ट्विटर हँडलद्वारे या अॅपचा जोरदार प्रचार केला जात आहे. या ट्विटर हँडलवर केवळ समर्थकाचा फोटो आहे आणि त्यावर लिहिले आहे की या अॅपद्वारे मुस्लिम महिलांचे बुकिंग केले जाऊ शकते.
बुल्ली बाई अॅपने काय केले?
अॅपमध्ये “सुली डील ऑफ द डे” अशी अपमानास्पद टॅगलाइन असलेल्या प्रभावशाली मुस्लिम महिलांचे चुकीचे केलेले चेहरे प्रदर्शित केले गेले. हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की ‘सुल्ली’ हा महिलांबद्दल वापरला जाणारा अपमानास्पद शब्द आहे. अॅपचे निर्माते महिलांच्या सोशल मीडिया हँडलवरून बेकायदेशीरपणे मिळवलेले फोटो वापरतील आणि लोकांना “लिलावात” भाग घेण्यास पटवून देतील. @bullibai नावाच्या ट्विटर हँडलद्वारे “बुल्ली बाई” ची जाहिरात देखील केली जात होती, त्यात “खलिस्तानी समर्थक” असे चित्र दाखवले जात होते आणि महिलांना अॅपवरून बुक केले जाऊ शकते असे म्हटले होते.
‘बुल्ली बाई’ सुल्ली डील्सचा क्लोन आहे का?
बुल्ली बाई अॅप हे सुल्ली डील्सचे क्लोन असल्याचे दिसून आले ज्याने गेल्या वर्षी अशीच एक पंक्ती सुरू केली होती. एकदा उघडल्यावर, एका मुस्लिम महिलेचा चेहरा यादृच्छिकपणे बुल्ली बाई म्हणून प्रदर्शित झाला. पत्रकारांसह ट्विटरवर जोरदार उपस्थिती असलेल्या मुस्लिम महिलांना एकत्र करून त्यांचे फोटो अपलोड करण्यात आले आहेत.
गिटहब काय आहे ?
एक अहवालानुसार गिटहब एक ओपन-सोर्स प्लेटफॉर्म आहे. हे ग्राहकांना एप्स क्रिएट (अॅप्स तयार करा) आणि त्यांना शेअर करण्याची सुविधा देते. गिटहब वर कोणतेही पर्सनल या एडमिनिस्ट्रेशन नावाने एप तयार केले जाऊ शकते. इतकेच नाही तुमची गिटहब मार्केटप्लेस वर तुमचा एप शेअर करण्यासोबत विकू शकता. गिथहबवर ‘बुल्ली बाई’ अॅप तयार करण्यात आले आहे. ओपन सोर्स कोडचे भांडार असलेले हे होस्टिंग प्लॅटफॉर्म आहे, पण आता गिथब आणि त्यावर अशा अॅप्स तयार केल्याबद्दल लोकांमध्ये प्रचंड नाराजी आहे.
बुल्ली बाई आणि तिच्या निर्मात्यांवर कारवाई
या प्रकरणाची दखल घेत, माहिती आणि तंत्रज्ञान मंत्रालयाने आता बुल्ली बाई अॅपच्या निर्मात्यांवर त्वरित कारवाई केली आहे आणि या संदर्भात दिल्ली पोलिसांनी एफआयआर दाखल केला आहे. वृत्तानुसार, GitHub प्लॅटफॉर्मवर तयार केलेल्या ‘बुल्ली बाई’ नावाच्या मोबाईल ऍप्लिकेशनवर अज्ञात लोकांकडून तिला लक्ष्य केले जात असल्याचा आरोप एका महिला पत्रकाराने दाखल केलेल्या तक्रारीच्या आधारे दिल्ली पोलिसांनी गुन्हा दाखल केला होता. दक्षिण-पूर्व जिल्ह्यातील सायबर पोलीस ठाण्यात कलम ५०९ अंतर्गत एफआयआर नोंदवण्यात आला आहे, असे दिल्ली पोलिसांनी सांगितले. गिथब अॅपवर मुस्लिम महिलांचे फोटो अपलोड आणि “लिलाव” केल्याप्रकरणी दिल्ली पोलिसांनी गुन्हा दाखल केल्यानंतर सहा महिन्यांनी हे घडले.